Praten met je "hoogsensitief" kind over oorlog : nuttige tips

Oorlog is een moeilijk onderwerp , maar kinderen krijgen er vaak toch iets van mee . Hoe ze er mee in contact komen - op school , journaal of gesprekken van volwassenen - kinderen stellen zich vragen . Hoe kan jij daarop reageren ? Wat kan je el , of net niet vertellen ? Met de volgende 8 tips kan je op een open , ondersteunende manier met je kind praten . 

WAAROM PRATEN MET JE KIND OVER OORLOG BELANGRIJK IS .

Kinderen nemen vaker iets op dan je denkt . Ze zien beelden op tv of de krant , vangen her en der woorden op uit gesprekken van volwassenen of zien het online . Als je er niet over praat , kunnen ze er een eigen verhaal van gaan maken wat hen angstig en onzeker maakt . Daardoor kunnen hun zorgen vergroten . door erover te praten help je je kind om de situatie te begrijpen en zijn/haar gevoelens te uiten . Jij biedt een veilige basis waarop ze kunnen vertrouwen . Door rustig en eerlijk te praten , stel je je kind gerust en geef je duidelijkheid . En dat is heel belangrijk , want ze zoeken bevestiging dat hun wereld veilig is . 

Jonge kinderen (peuters en kleuters) moeten vooral afgeschermd worden over berichten van oorlog . Ze zijn nog te jong om dit te begrijpen . Zolang je kleine uk niet zelf met vragen komt of er zelf over begint , is het niet nodig om met hem/haar over oorlog te praten . Als ze iets ouder zijn , begin dan eerst met wat vragen te stellen om te horen wat ze al precies gehoord hebben , zodat je hierop kan aansluiten . 

MIJN KIND IS BANG VOOR OORLOG .

Sommige kinderen reageren sterk of zijn erg gevoelig op nieuws over oorlog . Ze kunnen angst krijgen dat er bij hen ook iets zal gebeuren of dat hun vriendjes of familie iets zal overkomen . Deze angst uit zich meestal in :

   °  Slecht slapen of nachtmerries hebben .

   °  Zich terugtrekken of vaak huilen . 

   °  Vragen stellen , zoals : "Kan er hier ook oorlog komen ? "

Merk je dat je kind bang is voor oorlog , dan is het van groot belang om met je kind te praten . Probeer je eigen emoties onder controle te houden en praat hier rustig over . Zeg , en herhaal dat je kind hier veilig is .  Zeg bvb . : "We zijn hier veilig en papa en/of mama zorgt voor jou". 

Luister naar wat je kind zegt zodat je erachter komt wat hem/haar precies bang maakt  . Door bijvoorbeeld volgende vragen te stellen : " Waar ben je het meest bang voor ? Wat zouden we samen kunnen doen waardoor jij je beter gaat voelen ?" 

Zo kan je je kind gerichter gerust stellen voor zijn/haar specifieke angst . Verder hou je de dagelijks routine aan en zorg je voor structuur . Leer je kind zich te focussen op positieve , leuke dingen en op ontspanning . Ga samen tekenen , knutselen of een spel spelen , dat zorgt voor afleiding .

10 TIPS OM TE PRATEN MET JE KIND OVER OORLOG .

1 . LUISTER EERST NAAR JE KIND 

Begin met te vragen wat hij/zij al weet :

"Wat heb je gezien/gehoord ?"

Dit is een goed startpunt voor het gesprek . Kinderen maken vaak hun eigen verhaal op basis van wat ze hebben opgevangen . 

Soms klopt dit helemaal niet met de realiteit en dat kan ervoor zorgen dat ze onnodig bang zijn . 

Luister , zonder ze meteen in de rede te vallen en in te vullen wat ze moeten denken , geef ze de nodige ruimte en tijd om hun verhaal te vertellen . 

Als je kind vraagt : "Komt er hier ook oorlog ?" . Dan kun je antwoorden :

"Ik begrijp dat je deze vraag stelt . Wat heb je gehoord waardoor je zoiets denkt ?"

2 . PAS JE ANTWOORD AAN AAN DE LEEFTIJD VAN JE KIND 

Een kleuter heeft niet dezelfde uitleg nodig dan een tiener .  Bij jonge kinderen komt het erop neer om ze gerust te stellen .  Houd het simpel en abstract . Zeg bvb . : "Sommige landen hebben ruzie maar bij ons is het veilig ."

Bij oudere kinderen kan je meer context geven . Leg uit dat er redenen achter oorlog zitten zonder ingewikkelde details te geven . Stel open vragen en vraag naar hun mening . 

PRATEN OVER OORLOG OP VERSCHILLENDE LEEFTIJDEN .

   *  PRATEN OVER OORLOG MET JE PEUTER OF KLEUTER (2 tot 5 jaar)

Op deze leeftijd begrijp je kind nog niet veel van een oorlog . Wat ze wel weten is , wat ruzie is . Het is belangrijk je kind zoveel mogelijk af te schermen voor berichten over oorlog . Op deze leeftijd maken ze nog geen onderscheid tissen realiteit en fantasie , waardoor ze erg bang kunnen worden . Hebben ze toch iets gehoord of komen ze toch met een vraag , focus dan vooral op het geruststellen van je kind . Gebruik heel simpele woorden en ga niet in detail . Je kan zeggen : 

"Sommige mensen maken ruzie , maar wij wonen hier en hier is alles ok."

   *  PRATEN OVER OORLOG MET JE KIND VAN 6-8 JAAR

Deze kinderen zijn vooral nieuwsgierig  , focus dus op de feiten en de veiligheid . Wees simpel in je uitleg . Zeg bijvoorbeeld : "Er is oorlog in een ander land , maar dat zal hier niet zo snel gebeuren . Hier zij mensen die ervoor zorgen dat we veilig zijn ."

Is het soms moeilijk om de juiste woorden te vinden die je kunt gebruiken , dan kan je dat gerust zeggen . Leg uit dat je het gaat opzoeken en dat je er dan later op terug komt .

   *  PRATEN OVER OORLOG MET JE KIND VAN 9-12 jaar 

Dit is een leeftijd waarop kinderen al meer besef hebben van rechtvaardigheid en complexiteit . Waarschijnlijk kijkt je kind naar het jeugdjournaal , waar ze heel wat informatie krijgen . Het jeugdjournaal geeft goede en eerlijke informatie op maat van het kind . Samen met je kind kijken heeft als voordeel dat je met je kind kan praten over wat je kind heeft gezien . Vraag of hij/zij nog vragen of zorgen  heeft . Kijk zelf naar het volwassen nieuws als je kind er niet bij is . 

Geef je kind de nodige uitleg zonder hem/haar te overbelasten . Hou het kort en geef geen gruwelijke details . Praat ook over zijn/haar gedachten en gevoelens . 

Zeg bijvoorbeeld : 

" Momenteel is er oorlog in verschillende landen , zoals in Oekraine en Gaza . Dit gaat over grote , ingewikkelde problemen , zoals wie waar mag wonen . Wat denk jij daarvan ?"

   *  PRATEN OVER OORLOG MET JE KIND VAN 13 tot 16 jaar

Op deze leeftijd kunnen kinderen kritisch denken en hebben ze meer emotionele diepgang . Bespreek het nieuws met je kind en praat over ethische vragen  . Help hem/haar bij het kiezen van informatiebronnen . Wat is wel en niet betrouwbaar ? Vraag regelmatig naar zijn/haar mening over de actualiteit . Maak altijd ruimte voor de gedachten en gevoelens van je kind . Je kan zeggen :

"Heb je gehoord over de oorlog in . . . ? Wat heb je erover gehoord of gelezen ? Wat vind je ervan en wat doet het met je als je zoiets hoort ,"

3 . CREEER EEN VEILIGE EN OPEN SFEER 

Zorg voor een rustige omgeving waar je kind zich goed voelt . Praten tijdens een wandeling of op een rustig moment thuis is ideaal en werkt vaak het best . Geef te verstaan dat alle vragen welkom zijn , ook de moeilijke .  Stel geruststellende vragen zoals : "Hoe voel jij je daarover ?" of "Wat denk je dat er gebeurt?" door actief te luisteren en open te reageren , help jij je kind om zich veilig te voelen . 

4 . WEES EERLIJK ? MAAR DOSEER INFORMATIE 

"Hoogsensitieve" kinderen voelen het meteen als je niet eerlijk bent . Wees dus open maar geef niet meer informatie dan dat je kind aankan .  Zeg dan ook niet : " Dat begrijp je nog niet ." maar hou je uitleg simpel en concreet . Laat bloederige en angstaanjagende details aan de kant  . Geef een neutrale en feitelijke uitleg , maar benadruk steeds het veilige gevoel van thuis .

5 . RICHT JE OP WAT GOED GAAT , VEERKRACHT EN HOOP

Alhoewel oorlog altijd verdrietig en angstaanjagend is , zijn er ook positieve verhalen . Laat je kind zien dat er altijd mensen zijn die er zijn om te helpen en dat moeilijke situaties ook beter kunnen worden  (Vredesbesprekingen , hulporganisaties , dappere mensen die anderen beschermen , . . . ) . Door dat te benadrukken leer je je kind hoopvol en positief naar de wereld te kijken .  Kinderen hebben altijd een gevoel van geruststelling en veiligheid van volwassenen nodig .

Zeg bijvoorbeeld : "Er zijn heel veel mensen die helpen , artsen , hulpverleners en mensen die zorgen dat anderen kinderen veilig zijn . Ze werken hard en veel , om problemen op te lossen ."

Het is ook een goed idee om je kind te stimuleren om iets kleins te doen om te helpen , zoals samen doneren aan een goed doel , of een kaartje sturen naar mensen in nood . Zo krijgen ze een gevoel van controle en  neemt te angst af .  Wat je kunt zeggen :

" Er zijn altijd en overal mensen die iets goeds doen , ook in moeilijke tijden . Wat kunnen wij doen om te helpen ?"

6 . REAGEER KALM , OOK ALS JE ZELF EMOTIONEEL BENT 

"Hoogsensitieve" kinderen zijn heel gevoelig voor jouw emoties en reactie . Ze voelen meteen dat je angstig of gestrest bent . Probeer zo rustig , kalm , duidelijk mogelijk te blijven . Je kan meegeven dat je dit een moeilijk onderwerp vindt . Het is oké om dat te zeggen . Maar blijf vooral rustig en laat weten en voelen dat jij er bent om je kind te helpen . Als je je veel zorgen maakt , spreek er dan over met je partner of vriend(in) als je kinderen in bed liggen of op school zijn . Heb je de indruk dat je zorgen je stemming beinvloeden of dat je kind het merkt , dan is het best om dit kort te benoemen .  Je "hoogsensitief" kind voelt deze emoties  toch al aan , dan kan het helpen om hier woorden aan te geven . Merk je dat het echt te veel wordt ? Neem dan even een pauze en laat je kind weten dat er iemand anders voor jou zorgt en waarmee je kan praten . Zo zeg je dan bijvoorbeeld : 

"Ook voor mij is dit onderwerp best moeilijk . Ik wil er even rustig over nadenken , en dan praten we straks verder ."

7 . GEEF RUIMTE VOOR GEVOELENS 

Kinderen reageren met verschillende emoties op oorlog : angst , verdriet , boosheid , verwarring , . . .   . Geef je kind vooral de ruimte om die gevoelens te uiten . Laat ze weten dat het normaal is deze emoties te voelen . Help hem/haar om zijn emoties te verwoorden . Reageer niet meteen met oplossingen , maar luister en erken hun gevoel . Zeg : 

"Ik begrijp zeer goed dat je dit eng vindt . Dat is het ook . Oorlog is heel naar."

Zitten de emoties heel hoog bij je kind , laat hem/haar dan een tekening maken over wat hij/zij voelt en denkt . Dit kan een hulpmiddel zijn om hun gevoelens beter te  uiten en te verwerken . Afleiding of beweging is een prima hulpmiddel . Ga samen iets leuks doen of laat je kind bewegen (trampoline springen , voetballen , sporten of ga samen knutselen of een spel spelen . 

8 . WEES GEDULDIG EN BLIJF BESCHIKBAAR 

Zo'n gesprek over oorlog , dat rond je niet in één keer af . Vaak hebben de kinderen nieuwe vragen of gevoelens . Blijf geduldig en open , zelfs al vind je dit zelf een moeilijk onderwerp om over te praten . Herhaal dat jij er voor hem/haar bent . Door te zeggen :

" Je kan altijd bij mij terecht met je nieuwe vragen , hoe moeilijk dit onderwerp ook is ."

TOT SLOT : PRATEN MET JE KIND OVER OORLOG 

Praten met een kind over oorlog blijft moeilijk , maar het helpt wel enorm om zich veilig en begrepen te voelen . Door zelf open , eerlijk en kalm te blijven , leer je je kind omgaan met moeilijke onderwerpen en gevoelens . Zo maak je je kind veerkrachtiger voor de toekomst .

Door de huidige situatie in de wereld vond ik het goed om dit onderwerp eens te bespreken  . Geef je kind de rust en het gevoel van een veilig nestje . 

Liefs ,  Viviane 

info@prikkels-hsk.com

  ****** Zit je zelf in een moeilijke situatie (dit kunnen uiteraard uiteenlopende situaties zijn ) , en weet je niet zo goed hoe je moet anticiperen ? Blijf er niet mee zitten en praat erover en gun jezelf ondersteuning . 

Neem contact met me op  en we kijken samen wanneer je een momentje hebt . ******